Woda – Niezmienny Zasób Ziemi i Klucz do Życia

Woda to zasób, który od zawsze jest fundamentem życia na Ziemi. Wiele osób może myśleć, że w niektórych regionach brakuje wody, jednak w skali globalnej jej ilość pozostaje niezmienna. Zasoby wody na Ziemi przechodzą ciągły cykl hydrologiczny – woda paruje, kondensuje się w atmosferze, opada w postaci deszczu i spływa do rzek, jezior i oceanów. Czasami ukrywa się pod ziemią, tworząc ogromne rezerwuary, które czekają na ponowne wykorzystanie. To właśnie dzięki temu procesowi pustynie, które wydają się jałowe, mogą zamieniać się w zielone oazy, gdy woda powraca na powierzchnię. Woda zawsze była i będzie – kluczem jest efektywne jej wykorzystanie.

Pustynie, które kiedyś były zielone

Sahara, największa pustynia świata, jeszcze kilka tysięcy lat temu była zieloną i żyzną krainą, pełną roślinności, zwierząt i ludzi. Naskalne rysunki odnalezione na jej obszarze są dowodem na to, że niegdyś ten teren tętnił życiem. Deszcze, które padały tysiące lat temu, wsiąkały głęboko w ziemię, tworząc ogromne podziemne zbiorniki słodkiej wody. Te zasoby, ukryte pod jałowym piaskiem, do niedawna pozostawały nieznane, ale współczesna nauka odkryła ich istnienie.

Powodzie, deszcze, Sahara 2024 foto. źródło Guardian

Powodzie i deszcze 2024 foto. źródło Guardian

Pod Saharą znajduje się około 150 tysięcy km sześciennych wody – równowartość siedmiu Bałtyków. Odkrycie to wzbudziło ogromne zainteresowanie badaczy i rządów północnoafrykańskich krajów, które widzą w tym zasobie klucz do przyszłości. Jednym z największych projektów mających na celu wykorzystanie tych podziemnych zasobów była Wielka Sztuczna Rzeka Muammara al-Kaddafiego – sieć podziemnych rurociągów i studni głębinowych, której celem było dostarczenie słodkiej wody z pustyni do miast Libii. Wielka Sztuczna Rzeka jest największą na świecie podziemną siecią rurociągów i największym projektem inżynieryjnym, jaki kiedykolwiek został zrealizowany. Złozony jest z 1300 studni o głębokości 80- 400 metrów, dostarczających dziennie ok. 3 milionów m3 wody pitnej do miast Libii. Niestety, projekt ten został przerwany z powodu wojny, bombardowania NATO fabryki produkującej elementy rurociągu. Skala i ambicje projektu pozostają inspiracją dla dalszych działań.

Systemy wodociągowe – od starożytności do dziś

Ludzkość od tysięcy lat budowała systemy doprowadzające wodę. Już 2600 lat przed Chr. w mieście Mohendżo-Daro (obecnie Pakistan), istniała rozbudowana sieć wodno-kanalizacyjna. Rzymianie także doskonale rozumieli wartość wody – budowali monumentalne akwedukty, które dostarczały świeżą wodę do miast. Pliniusz Starszy i Witruwiusz opisywali w swoich pracach, jak Rzymianie badali jakość wody w akweduktach, sprawdzając jej zapach, smak, kolor oraz inne parametry, które miały wpływ na zdrowie mieszkańców.

Rzymianie doskonale wiedzieli, że dostęp do czystej wody to podstawa zdrowego społeczeństwa. Najlepszą wodę dostarczał akwedukt Aqua Marcia, a do podlewania ogródków używano wody z Aqua Alsietina – ta różnica w jakości świadczy o rozumieniu potrzeby różnicowania źródeł wody w zależności od jej przeznaczenia.

Wyzwania wodne dzisiaj

Współczesne wyzwania dotyczące dostępu do wody są równie palące. W wiejskich obszarach Afryki Subsaharyjskiej miliony ludzi nie mają dostępu do sieci wodociągowej. Ich jedynymi źródłami wody są rzeki, strumienie i stawy, które często są zanieczyszczone, co prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych. Bez czystej wody trudno jest zapewnić zdrowie i rozwój społeczności.

Jednakże rozwój technologii i projekty takie jak budowa sztucznych rzek czy rozwój głębinowych ujęć wody mogą odmienić losy tych regionów. Wielki Rów Afrykański, podobnie jak inne regiony Afryki, kryje ogromne zasoby podziemnej wody, które mogą stanowić rozwiązanie problemów wodnych w przyszłości.

Ostatnie Wrześniowe Opady Deszczu i Powodzie na Saharze – Powrót do Zielonej Przeszłości?

Ostatnie wrześniowe opady deszczu, które przyniosły niespodziewane powodzie na Saharze, a także wcześniejsze, kilkukrotne opady śniegu w ciągu kilku lat, wskazują na możliwą powrót klimatyczny, przywodzącą na myśl czasy, gdy Sahara była zieloną i żyzną krainą. Choć obecnie trudno to sobie wyobrazić, jeszcze kilka tysięcy lat temu Sahara nie była suchą pustynią, ale żywym ekosystemem pełnym roślinności, zwierząt i osad ludzkich. Czy powracające opady są oznaką nadchodzącej zmiany, która może przywrócić Saharze część jej dawnego blasku?  Według ONZ ulewne deszcze w Afryce Zachodniej, półpustynnym regionie Sahelu, Saharze, spustoszyły 14 krajów. Ok cztery mln osób zostało dotkniętych powodzią, ok. 1000 zginęło, a ogromne obszary uprawne są pod wodą. Grozi głód i dostęp do wody pitnej. Mali, Niger, Czad i północna Nigeria są najbardziej dotknięte powodzią. 55 mln ludzi w Sahelu uznano za narażonych na głód. W drugiej połowie września 2024 ok. 1000 osób zostało przesiedlonych w Gwinei, 4 zginęły, woda zalała 11 000 hektarów upraw. W Kamerunie 200 000 osób zostało przesiedlonych, 100 000 hektarów zalanych.

Zaskakujące opady i zmiany klimatyczne

Sahara, największa pustynia na świecie, jest znana z surowych, ekstremalnych warunków klimatycznych, w tym z bardzo rzadkich opadów. Jednak w ostatnich latach pojawiły się zjawiska pogodowe, które mogą sygnalizować większe zmiany. Opady śniegu, które miały miejsce kilka razy w ciągu ostatniej dekady, były szokiem zarówno dla niektórych naukowców, jak i mieszkańców regionu. W 2018 i 2021 roku śnieg pojawił się w Algierii, w pobliżu miasta Aïn Séfra, co wywołało międzynarodowe zainteresowanie. Śnieg padał w sumie czterokrotnie w ostatnich 8 latach. Sahara, która przez wieki była symbolem suchego, nieprzystępnego terenu, nagle pokryła się białym puchem.

Podobne, niespodziewane zmiany pogodowe miały miejsce tej jesieni (2024 r), kiedy to intensywne opady deszczu spowodowały powodzie na niektórych obszarach pustyni. Zjawiska te są na tyle niezwykłe, że wywołują pytania o możliwość powrotu Sahary do jej wcześniejszej, bardziej zielonej formy.

Zielona Sahara – Przeszłość i Przyszłość?

W przeszłości Sahara była znacznie bardziej wilgotna i zielona. Okres, znany jako "Zielona Sahara" lub Holocenowy Maksimum Wilgotności, około 7 000 lat temu. W tym czasie Sahara była pełna jezior, rzek, roślinności i życia zwierzęcego. Badania archeologiczne pokazują, że ludzie zamieszkiwali te tereny, żyjąc z polowania i zbieractwa, co jest dokumentowane przez liczne naskalne rysunki przedstawiające zwierzęta, takie jak żyrafy, słonie czy krokodyle, które żyły w regionie.

Woda pod piaskami

Jednym z argumentów, że Sahara ma potencjał do ponownego ożywienia, jest fakt, że pod jej powierzchnią kryją się ogromne zasoby wody. Podziemne akweny, gromadzone przez tysiące lat, stanowią dowód na to, że w przeszłości opady były znacznie częstsze i intensywniejsze. Współczesne projekty, takie jak wspomniana wcześniej Wielka Sztuczna Rzeka Muammara al-Kaddafiego, miały na celu wykorzystanie tych zasobów wody, aby przekształcić pustynne obszary w zielone oazy. Choć projekt ten nie został ukończony, ukazuje potencjał wodny regionu.

Przyszłość Sahary – powrót do zieloności?

Chociaż Sahara może nigdy nie wrócić do pełni swojego dawnego, zielonego krajobrazu, ostatnie opady i anomalie pogodowe sugerują, że ten region świata może ulec pewnym przekształceniom. Eksperci wskazują, że zmiany klimatyczne mogą prowadzić do większej zmienności opadów w regionie, co potencjalnie może ożywić niektóre obszary Sahary. Podobnie rzecz ma się z możliwością powrotu Europy do Średniowiecznego Optimum Klimatycznego z ok 800-1300 po Chr.

Kluczowym pytaniem pozostaje, jak szybko ludzkość może wykorzystać tę wodę z nieba w postaci deszczów do poprawy warunków życia na terenach pustynnych. Być może z czasem, przy odpowiednim zarządzaniu zasobami wodnymi, niektóre części Sahary mogą znów stać się zielonymi obszarami, tak jak to miało miejsce tysiące lat temu.

Wnioski

Opady deszczu i śniegu na Saharze pokazują, że nawet najjałowsze obszary świata mogą ulegać cyklom klimatu i powrotem do zielonej Sahary. Choć Sahara jest dziś symbolem suchości i skrajnych warunków, historia tego regionu przypomina nam, że zmiany są częścią naturalnego cyklu Ziemi. Zielona Sahara to nie tylko mit z przeszłości, ale także potencjalna przyszłość, której możliwość zależy od wielu czynników, w tym od dalszego rozwoju klimatu i wykorzystania ukrytych zasobów wodnych regionu.

Woda to życie

Woda jest nie tylko podstawą życia, ale także czynnikiem kształtującym nasze otoczenie. Ożywienie pustyni, rozwój miast czy zdrowie milionów ludzi zależy od dostępu do czystej, pitnej wody. Dlatego kluczowe jest, abyśmy jako ludzkość umieli nie tylko znaleźć nowe źródła wody, ale także efektywnie nimi zarządzać, tak jak robili to nasi przodkowie.

Dzięki cyklowi hydrologicznemu woda zawsze wraca – paruje, tworzy chmury i wraca na Ziemię w postaci deszczu. To naturalny proces, który towarzyszy ludzkości od zarania dziejów. Dlatego przyszłość wody zależy od nas – od naszych zdolności jej odzyskiwania, zarządzania i ochrony tego cennego zasobu, który jest nieodłącznie związany z życiem na naszej planecie.

Woda jest dobra do picia jak spadnie w postaci deszczu. To destylat, oczywiście może zostać zabrudzony. Woda ze skażeniem chorobotwórczym jest dla ludzi zagrożeniem. Można ją filtrować, dezynfekować. Każda woda jest inna. Ważna jest informacja o źródle z którego czerpie się wodę do picia.

System RO jest chyba obecnie najbardziej bezpiecznym sposobem uzdatniania wody i w Europie jest dostępny dla każdego. Prywatnie i przemysłowo.

Zalety:

Woda uzdatniona metodą Odwróconej Osmozy:

• ma krystalicznie czysty wygląd,
• z systemu uzyskuje się wodę pozbawioną trujących i rakotwórczych związków chemicznych, metali ciężkich, farmaceutyków, bakterii i wirusów
• membrana osmotyczna usuwa 96 - 99,8% wszystkich rozpuszczonych w wodzie związków chemicznych
• podnosi naturalne walory smakowe gotowanych w niej potraw, 
  - wolna jest od zanieczyszczeń mających negatywny wpływ na walory smakowe i zapachowe napojów, czysta woda intensyfikuje smak i zapach soków, kawy, herbaty, przetworów z owoców i warzyw, jest wyjątkowo wskazana dla dzieci.
• również może służyć do kąpieli niemowląt i dzieci, których skóra wrażliwa jest na chlor, chemikalia i sole wapnia występujące w wodzie wodociągowej. Dzieci mogą być narażone na podrażnienia i uczulenia będące początkiem poważnych chorób,
• nie pozostawia białego nalotu na naczyniach i sprzęcie kuchennym,
• koszt przefiltrowania wody to (grosze za litr ok 10 gr.) jest wiele razy niższy niż butelkowanej wody mineralnej, a jej jakość jest gwarantowana badaniami w laboratoriach amerykańskich i polskich,
• jest zalecana do higieny osobistej, chlorowana i zanieczyszczona woda jest przyczyną wielu problemów z cerą. 

Na fotografii system instalacji wodnej RO z membrankami ciśnieniowymi odpowiednio sterującymi przepływami wewnątrz systemu filtra z końcowym efektem: czystej wody pitnej.

Sercem jednak tego systemu jest membrana RO. Ona w najprostszych systemach tego typu "robi robotę"

System przemysłowy poniżej

 

W razie pytań: grzegorz@actiw.pl tel. +48 883 106 900, +48 71 321 86 91