Legionella jest dużym zagrożeniem. Rozwija się z reguły w ciepłej wodzie użytkowej (CWU) lub wodach technologicznych np. chłodniczych. 

Dużym problemem są biofilmy, w których namnażają się bakterie, zasiedlają instalacje różnego rodzaju, a przy wyrzucie wody czy to pod prysznicem, czy też w technologicznych wieżach chłodniczych drobne cząstki wody przenoszą legionellę wprost do płuc i w ten niewidoczny sposób możemy się zakazić śmiertelnie. Najbardziej narażeni są ludzie o słabej odporności. Dlatego ważne jest, aby dbać o czystość mikrobiologiczną wody użytkowej czy technologicznej. 

W Polsce jeszcze sanepidy nie badają wody na wieżach chłodniczych rozpylających drobne cząstki wody, w USA jest to standard i bardzo rygorystycznie tego przestrzegają ponieważ jeżeli w otwartym układzie woda posiada bakterie legionella to jest ona rozsiewana w promieniu paru kilometrów. 

To samo się dotyczy na przykład fontann, które działają w podobny sposób, a są niejednokrotnie zabudowane w miejscach publicznych gdzie porusza się tysiące osób na godzinę. 

Między innymi do takich klientów skierowany jest preparat Actiw Legionella, który nie ma przykrego ostrego zapachu, ma atest PZH i jest bardzo skuteczny, a przy tym jest bardzo łatwo go opomiarować.   

Służy do tego prosta procedura gdzie w wyposażeniu jest niewielki mobilny miernik ORP.

Co to jest biofilm. Biofilm inaczej membrana, błona biologiczna, skupisko drobnoustrojów powstające na granicy ciało stałe-ciecz, ciecz-gaz czy ciecz-ciecz. Zdolność do tworzenia biofilmu mają różne mikroorganizmy w tym drobnoustroje chorobotwórcze. Obok bakterii - także grzyby, glony czy pierwotniaki wchodzą w skład biofilmu: wielokomórkowej struktury otoczonej warstwą śluzu. Negatywne działanie biofilmu jest też powodem poważnych strat w gospodarce i rozprzestrzeniania się skażeń chorobotwórczych. Zasiedlanie przez biofilm sieci wodociągowej jest zagrożeniem dla konsumentów wody i wzmaga korozję mikrobiologiczną. Okazuje się, że błona biologiczna z mikroorganizmami jest odporna na działanie temperatury oraz środków stosowanych popularnie do dezynfekcji. Ich odporność bierze się z możliwości wewnętrznej komunikacji białkowej oraz związanej z tymi informacjami hibernacji. W przemyśle spożywczym jest to szczególnie groźne.

Mechanizmy odporności biofilmu. Komórki mikroorganizmów zgromadzone w biofilmie są bardziej odporne na działanie czynników zewnętrznych od tych w postaci planktonu. Odporność ta wynika ze specyficznej struktury biofilmu. Komórki biofilmu są otoczone lepkim polimerem (EPS), który ogranicza dyfuzję groźnych dla struktury substancji oraz wysychaniem. W miarę dojrzewania biofilmu, następuje większy udział składników polisacharydowych w otoczce, zwiększając liczbę wolnych grup funkcyjnych co wiąże się ze wzrostem odporności mikroorganizmów. Odporność wynika z warunków życia wewnątrz biofilmu. Mniejsza zawartość tlenu, a w głębszych warstwach biofilmu nawet warunki beztlenowe. Część komórek przechodzi w stan anabiozy i metabolizm i namnażanie wewnątrz struktury biofilmu są zwolnione. Niektóre środki przeciwbakteryjne działają wyłącznie na komórki aktywne metabolicznie, przejście w fazę stacjonarną komórek w wewnętrznej strefie biofilmu jest związane ze zmniejszeniem ich wrażliwości na te substancje dezynfekujące. W dojrzałym biofilmie uruchamiane są także geny odpowiedzialne za syntezę enzymów rozkładających wolno dyfundujące substancje przeciwbakteryjne. Zagrożenia chorobowe spowodowane bakteriami, to znane wszystkim Legionelloza. Korozja biologiczna natomiast jest przyczyną niszczenia instalacji oraz niekontrolowanego zwiększonego stężenia metali rozpuszczonych w wodzie, co jest bezpośrednim zagrożeniem dla osób pijących wodę.

Wspomniana odporność biofilmu sprawia, że większość metod dezynfekcji instalacji wody jest nieskuteczna. Czasem zmniejsza zagrożenie, częściej usypia nie tylko bakterie ale i dział techniczny placówki. Do następnych badań wody.

1. Przegrzew bardzo powszechnie stosowana metoda polega na podniesieniu temperatury wody powyżej 63°C i przepłukanie całej instalacji wody. W momencie kiedy na powrocie temperatura jest niższa (często tak się dzieje) procedura jest nieskuteczna. Takie działanie (dokładnie wg. procedury) zabija bakterie np. Legionellii, jednak nie gwarantuje usunięcia biofilmu z całej instalacji. Dlatego dezynfekcja termiczna wody zalicza się do metod pozwalających na zmniejszenie zagrożenia bez całkowitego zwalczenia skażenia.

2. Dezynfekcja chemiczna. Kolejna powszechna metoda usuwania zanieczyszczeń biologicznych z wody. Dozuje się do wody wysokie stężenia substancji chemicznych, które usuwają bakterie wewnątrz instalacji wodnej. Używa się najczęściej chemii: dwutlenek chloru, podchloryn sodu. Po wprowadzeniu chemii po ok. 2 h dokładnie płucze się instalację aż do całkowitego usunięcia środków chemicznych z sieci transportu wody. W trakcie dezynfekcji chemicznej użytkownicy nie powinni mieć dostępu do poboru wody.

3. Dozowane stałej dawki chemicznej: dwutlenku chloru lub podchlorynu sodu (kolejna popularna metoda usuwania biofilmu z instalacji). Stężenia muszą być monitorowane, nie mogą zagrażać zdrowiu użytkowników. Często zdarza się, że po badaniach z wynikiem pozytywnym na Legionellę podkręca się dawkę stężenia chemii powodując korodowanie instalacji objawiające się po niedługim czasie brązową wodą. Często stosuje się te dwie metody tzw. przegrzew oraz zwiększone dawki chemiczne. Obie metody wpływają bardzo dewastacyjne na instalacje wodne nie osiągając celu lub na krótki czas zmniejszając skażenie chorobotwórcze.

Często pomijanym w kontekście dezynfekcji instalacji dystrybucji wody, jest kamień kotłowy. Kalcyt sadza się w rurach i jest bardzo sprzyjającym siedliskiem dla skażeń chorobotwórczych. Porowata struktura kamienia wodnego jest bardzo przyjazna dla kolonizacji bakterii. Na fotografii przecięta rura wodna pokazująca twardy osad z wody.

4. Jony metali ciężkich, srebro, miedź można dodawać do wody elektrolitycznie albo jako sole metali. Przy dozowaniu elektrolitycznym, elektrody jednostki jonizacyjnej powinny być czyszczone z osadu mineralnego. Większość badań opiera się na łącznym zastosowaniu dwóch jonów metali. Utrzymanie wysokich temperatur w instalacji wody poprawia działanie jonizacji srebra/miedzi, ale przy wysokich poziomach pH skuteczność jest słaba. Niektóre badania jonizacji srebra/miedzi nie zmniejszyło kolonizacji Legionelli, to w przypadku aktywacji po ok. roku zauważono pewną skuteczność w zwalczaniu Legionelli. Niepowodzenia można wyjaśnić niskimi stężeniami jonów lub wysokim pH wody, które jest czynnikiem niskiej skuteczności jonów metali ciężkich w walce z Legionellą. Podwyższenie znowu stężenia jonów wiąże się z przekroczeniem dopuszczalnych norm. Stały monitoring stężeń jonów metali jest obowiązkowe w przypadku wody pitnej. Stężenia metali powinny być poniżej dopuszczalnego poziomu. Niektóre kraje nie zezwalają na stosowanie miedzi wykluczając odpowiednie stosowanie jonizacji miedzi/srebra. Srebro jest toksyczne nawet przy niewielkich wartościach w wodzie spożywczej.  Wadą jest też spoty koszt instalacji oraz serwisowania. Elektrody powinny być regularnie czyszczone z kamienia dla właściwej wydajności. Poziom jonów tych metali może ulegać zmianom. Nadmierny ich poziom może odbarwiać wodę i powierzchnie. Monitoring poziomów jonów jest konieczny. Badania wykazały że długotrwałe jonizowanie miedzią i srebrem wytwarza odporność na te jony.

Jonizacja tymi metalami nie jest w stanie całkowicie wyeliminować bakterii Legionelli z infrastruktury wody, ponieważ nie jest skuteczna w przypadku często występującego biofilmu skolonizowanego przez różne bakterie. (patrz wyżej odporność biofilmu/membrany biologicznej)

JAK w takim wypadku SKUTECZNIE USUNĄĆ z instalacji zagrożenie chorobotwórcze, nie niszcząc instalacji wodnej przez częste przegrzewy oraz wysokie stężenia chemii podchlorynu sodu i ditlenku chloru?

>>> DWA SKUTECZNE SPOSOBY NA DWA PROBLEMY W INSTALACJI WODNEJ <<<

1. Usuwania bakterii.

2. Usuwania kamienia kotłowego (wraz z zagrożeniem zanieczyszczeń biologicznych, potencjalnych skażeń chorobotwórczych)

Dlaczego metody dezynfekcji ACTIW WATER/LEGIONELLA na bazie HOCl oraz impulsami elektromagnetycznymi ACTIW IMPULS PRO poniżej przedstawione są skuteczne w przeciwieństwie do popularnie stosowanych? Działają w dwóch skutecznych krokach.

1. Metoda szybkiej dezynfekcji tzw. wypalenia. Udostępniamy procedurę i narzędzia.

Również do samodzielnego wykonania dezynfekcji. Mobilny miernik ACTIW SD 60 w połączeniu z ACTIW WATER/LEGIONELLA pozwala na monitoring procedury i potwierdzenie usunięcia zagrożenia już w trakcie dezynfekcji. Skuteczne i szybkie (kilka godzin w zależności od wielkości instalacji wodnej oraz wartości skażenia) bezinwazyjne dla instalacji. Bez ADR, bezpieczne dla ludzi i zwierząt.

2. Metoda usuwania kalcytu za pomocą generatora ACTIW IMPULS PRO (ACTIVE IMPULS PRO).  Kamień kotłowy w rurach wodnych jest przyjazną, porowatą bazą dla rozwoju biofilmu. Generator impulsowy ACTIW PRO skutecznie usuwa kalcyt. Profilaktycznie zabezpiecza tym sposobem możliwości do zaczepienia i rozwoju biofilmu i związanych z tym zanieczyszczeń biologicznych. 

Metoda utrzymująca: dozowanie ACTIW WATER 2000 ppm za pomocą pompy z lancami: ssącą oraz dozującą tzw. dawkami utrzymującymi. Sposób ten po usunięciu porowatych osadów z twardej wody z wewnętrznej powierzchni rur jest postawieniem kropki nad „i” w skutecznej dezynfekcji systemu dystrybucji wody. Ciągłe działanie generatora ACTIW IMPULS PRO (niskie koszty prądu ok.50-300 zł rocznie w zależności od średnicy rury) rozpuszcza zastany kamień wodny a następnie po oczyszczeniu rur wodnych utrzymuje skutecznie instalacje wolną od osadów wodorowęglanu wapnia. Brak osadów z porowatego kalcytu zapobiega zaczepieniu bakterii do wew. pow. rur i profilaktycznie broni instalacje od kolonizacji biofilmu i zawartych w nim różnych struktur bakteryjnych. Ponieważ biofilm i struktury mikroorganizmów w nim zawartych oddycha beztlenowo powoduje korozje bakteryjną nie tylko na instalacjach z metalu ale i z tworzyw sztucznych. Czas kolonizacji i bytowania w instalacji biofilmu powoduje jego coraz większą odporność oraz trudności z usunięciem.

Brak zabezpieczenia przed osadem z kamienia generuje kilka problemów. Mamy tu kilka aspektów dewastacyjnych dla infrastruktury wodnej i szkodliwych zdrowotnie. Zarastanie rur wodnych tworzy warstwę izolującą termicznie i generuje koszty energii. Zmniejsza średnice przepływu wody niezgodną z projektem. Powoduje to zmiany ciśnienia i zmiany funkcjonalności układu hydraulicznego niezgodnego z wstępnym planem inżynierskim. Porowaty kamień w rurze jest przyjazną bazą dla zaczepienia się bakterii i tworzenia struktur złożonych w postaci biofilmu. Przegrzewy instalacji wody często robione z błędami powodują tylko dewastacje rur oraz spore koszty energetyczne bez wyeliminowania zagrożenia chorobotwórczego. Chemiczne usuwanie biofilmu za pomocą podchlorynu sodu i dwutlenku chloru zmniejsza kolonie np. Legionelli ale nie usuwa jej całkowicie. W obu przypadkach rekolonizacja następuje dość szybko po kilku tygodniach.

ACTIW WATER/LEGIONELLA ze stabilizowanym czystym HOCl bez ujemnego ładunku jest zabójczy dla biofilmu. W przeciwieństwie do ujemnego odpychającego ładunku chloru ACTIW WATER 2000 ppm wnika w membranę biologiczną zabijając szybko i skutecznie. Jest jak „koń trojański”. Całą procedurę usuwania biofilmu można monitorować mobilnym podręcznym miernikiem ORP. Miernik widoczny na zdjęciu obok pojemnika z preparatem ACTIW LEGIONELLA.

W razie jakichkolwiek pytań, prosimy o kontakt: grzegorz@actiw.pl tel. +48 71 321 86 91