Złoże AFM – nowoczesna filtracja szkłem czy kosztowna innowacja?
Złoże AFM – nowoczesna filtracja szkłem czy droga innowacja?
Złoże AFM (Activated Filter Media) to nowoczesny materiał filtracyjny wyprodukowany ze szkła pochodzącego z recyklingu, poddawanego specjalnej, trzystopniowej aktywacji. Choć zyskało ono popularność w wielu krajach jako alternatywa dla piasku i innych klasycznych mediów filtracyjnych, coraz częściej pojawiają się głosy krytyczne wskazujące, że liczba zalet może nie rekompensować poważnych wad tego rozwiązania. Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Zalety złoża AFM:
1. Pochodzenie z recyklingu: szkło użyte do produkcji AFM pochodzi w 100% z odzysku, głównie z butelek, co wspiera gospodarkę obiegu zamkniętego.
2. Samosterylizacja: dzięki procesowi aktywacji ziarna zyskują zdolność do wytwarzania wolnych rodników, które mają zapobiegać powstawaniu biofilmu.
3. Dobra jakość filtracji: według producenta AFM filtruje zawiesiny do poziomu 1 mikrona, co stawia je wyżej niż klasyczny piasek.
4. Uniwersalność zastosowań: może być stosowane w filtrach zamkniętych i otwartych, w wodzie pitnej, basenowej, ścieku i przemysłowej.
5. Odporność chemiczna: wykazuje wysoką tolerancję na środki utleniające i skrajne wartości pH.
6. Brak konieczności wymiany urządzeń: może być stosowane w klasycznych filtrach piaskowych.
Wady złoża AFM – czy przeważają zalety?
1. Koszt zakupu: AFM jest droższe od piasku i podobne w cenie do nowoczesnych zeolitów (np. klinoptylolit ACTIW FILTER), co podnosi koszty inwestycyjne nie dając zalet złoża naturalnego ACTIW FILTER.
2. Wymagana aktywacja: deklarowane właściwości (samosterylizacja, ładunek ujemny) pojawiają się dopiero po zastosowaniu tzw. aktywatora, którego skład i działanie nie są jawne.
3. Neutralizacja ładunku: ujemny ładunek powierzchniowy szybko zanika w zasolonej wodzie basenowej, co ogranicza skuteczność adsorpcji.
4. Ostrość i ścieralność: szkło ma ostre krawędzie, które powodują erozję filtrów, zaworów i złączek. Może prowadzić do mikropęknięć i zwiększonego zużycia sprzętu.
5. Zbrylanie i kanaliki: mimo obietnic samoczyszczenia, AFM również może ulegać zbrylaniu i tworzeniu kanalików, zwłaszcza przy niewłaściwym przepływie.
6. Trudna regeneracja: brak rzeczywistej regeneracji chemicznej, jaką oferują np. złoża jonowymienne czy zeolity naturalne regenerowane płukaniem wstecznym.
7. Utylizacja: zużyte złoże może zostać ponownie przetopione, ale wymaga to kosztownego transportu i dużego nakładu energii.
8. Brak zdolności jonowymiennej: w przeciwieństwie do zeolitów (jak klinoptylolit ACTIW FILTER), AFM nie posiada zdolności do wymiany jonowej (np. usuwania amoniaku).
Porównanie materiałów filtracyjnych: Actiw Filter vs AFM (szkło)
Parametr | Actiw Filter | AFM (szkło) |
---|---|---|
Skuteczność filtracji | 2–5 mikron | 1 mikron (brak niezależnych badań) |
Powierzchnia aktywna | 60 m²/gram (60 mln m²/m³) | 1 m²/gram (1 mln m²/m³) |
Wymiana jonowa (amoniak) | 23 g NH₄/kg | brak |
Masa nasypowa | 0,9 kg/l | 1,3 kg/l |
Regeneracja | Tak | Nie |
Ostra krawędź ziaren | Nie | Tak |
Zastosowanie po eksploatacji | Podłoże ogrodnicze | Przetop w hucie (koszty, logistyka) |
Podsumowanie: Choć złoże AFM bywa przedstawiane jako innowacyjny, "samoczyszczący" materiał do filtracji wody, jego rzeczywiste działanie może nie spełniać oczekiwań, zwłaszcza w warunkach długotrwałej eksploatacji. Problemy z ścieralnością, wysokim kosztem, ograniczoną regeneracją i brakiem jonowymienności stawiają je niżej w porównaniu do naturalnych zeolitów, takich jak Actiw Filter. Dlatego też w zastosowaniach, gdzie liczy się długowieczność, ekologiczna utylizacja, wymiana jonowa i ekonomia eksploatacji — AFM może nie być najlepszym wyborem.
Szkło filtracyjne nieaktywowane jest stosowane – choć coraz rzadziej, i raczej w ograniczonych, mniej wymagających zastosowaniach. Gdzie i dlaczego się je stosuje, a także jakie są jego ograniczenia:
Gdzie stosuje się szkło filtracyjne nieaktywowane?
Baseny prywatne i małe obiekty rekreacyjne
Ze względu na niską cenę i dostępność.
Często jako zamiennik piasku – przy podobnych parametrach granulacji.
Przemysł technologiczny niskiego ryzyka
W systemach, gdzie filtracja mechaniczna jest wystarczająca i nie potrzeba filtracji chemicznej ani biologicznej.
Instalacje tymczasowe lub pomocnicze
Gdzie przewiduje się częstą wymianę wkładów lub brak dużych wymagań jakościowych.
Dlaczego jego stosowanie jest ograniczone?
Ograniczenia szkła nieaktywowanego | Opis |
---|---|
Brak aktywacji | Nie ma mezoporowatej struktury ani właściwości adsorpcyjnych |
Brak ochrony biologicznej | Sprzyja rozwojowi biofilmu i bakterii |
Niska skuteczność filtracji | Ok. 5–8 mikronów (w porównaniu do 2–5 µm w zeolicie i 1 µm w AFM |
Zanieczyszczenie organiczne | Znacznie większe niż w przypadku złóż aktywowanych |
Szybsze zużycie sprzętu | Ziarna są ostre i powodują ścieranie głowic, zaworów, dysz |
Szkło nieaktywowane nadal się stosuje, ale głównie z powodów ekonomicznych. Jednak nie jest polecane do instalacji profesjonalnych, wodociągowych ani tam, gdzie jakość wody, bezpieczeństwo mikrobiologiczne i efektywność mają kluczowe znaczenie.
Zestawienie wad aktywowanego szkła i innych złóż szklanych w porównaniu do Actiw Filter
Kryterium | AFM (aktywne szkło) | Inne złoża szklane (nieaktywowane) | Actiw Filter (zeolit) |
---|---|---|---|
Powierzchnia ziaren | Twarda, ostre krawędzie – potencjalne ścieranie filtrów | Bardzo ostre, nieregularne – intensywne zużycie sprzętu | Zaokrąglona, naturalna – łagodna dla urządzeń |
Regeneracja | Brak chemicznej regeneracji – tylko płukanie | Brak – jednorazowe | Tak –backwash lub proces jonowymienny |
Zdolność wymiany jonowej (np. NH₄⁺) | Brak | Brak | Tak (23 g NH₄/kg) |
Zastosowanie po zużyciu | Trudna utylizacja, potrzebny przetop | Jeszcze trudniejsza – więcej zanieczyszczeń | Można wykorzystać jako podłoże ogrodnicze |
Potrzeba aktywacji | Wymaga procesu fizykochemicznego (koszt) | Nieaktywowane w ogóle | Brak – naturalnie aktywne |
Wpływ zasolenia na działanie | Neutralizacja ładunku ujemnego w wodzie zasolonej | Brak działania elektrostatycznego | Stabilne działanie w szerokim zakresie wody |
Biofilm / odporność mikrobiologiczna | Działa przez wolne rodniki – ale nie w pełni eliminuje | Wysoka podatność na biofilm | Naturalna stabilność mikrobiologiczna |
Cena zakupu | Wysoka | Niska | Umiarkowana (przy wysokiej trwałości) |
Wydajność filtracji | Do 1 µm (wg badań) | 5–8 µm lub gorzej | 2–5 µm realnie |
W razie pytań, prosimy o kontakt: grzegorz@actiw.pl tel. +48 883 106 900, +48 71 321 86 91